Gender en klimaat-verandering: impact en sociale ongelijkheden
22/11/2024
De klimaatcrisis treft niet iedereen op dezelfde manier. Deze verergert sociale ongelijkheden, vooral bij vrouwen en meisjes. Ontdek welke uitdagingen zij tegenkomen in de meest getroffen landen en een initiatief van Plan International om het tij te keren in Malawi.
Sociale ongelijkheid: nog een gevolg van de opwarming van de aarde
“De klimaatcrisis weegt voor alle getroffenen even zwaar door.” NIET WAAR.
Catarina, 18 jaar, heeft het erg moeilijk met de gevolgen van de klimaatverandering in Mozambique.
Cyclonen en overstromingen maken het moeilijk om je te verplaatsen”, zegt ze. “Omdat ik een handicap heb, kan ik steeds moeilijker naar school. Ik ben bang dat ik op een dag met school zal moeten stoppen.
Over het algemeen zijn het de meest kwetsbare bevolkingsgroepen die het zwaarst lijden onder de gevolgen van de opwarming van de aarde. En dat terwijl uitgerekend zij er het minst verantwoordelijk voor zijn. Wist je dat de helft van de wereldbevolking, de mensen met de laagste inkomens, verantwoordelijk is voor slechts 10% van de CO2-uitstoot? En dat de rijkste 10% maar liefst de helft van die uitstoot produceert?
De klimaatverstoring is rampzalig voor de gezondheidszorg, veiligheid en onderwijs. Veel bestaande sociale ongelijkheden komen nog nadrukkelijker naar voren. De getroffen bevolkingsgroepen, door de media maar al te vaak vergeten, hebben een schrijnend gebrek aan middelen om zich aan te passen. Daarnaast raakt hun stem maar moeilijk tot bij de overheid.
Vrouwen en de klimaatcrisis: de ongelijkheid neemt toe
Het zijn vrouwen en meisjes die de volle laag krijgen: zij worden het zwaarst getroffen door de klimaatverandering. Bij voedselschaarste zijn vrouwen vaak de eersten die niet eten of die lange afstanden afleggen om water of voedsel voor hun gezin te gaan halen. Zo lopen ze een groot risico op seksueel en gendergerelateerd geweld (intimidatie, ontvoering, verkrachting enz.).
Ook onderwijs krijgt het hard te verduren: minstens 4 miljoen meisjes in lage- en middeninkomenslanden zullen als gevolg van de klimaatverandering hun schooltijd misschien niet kunnen afmaken. In plaats daarvan worden ze vaak om financiële redenen op jonge leeftijd uitgehuwelijkt.
Klimaatverandering in Malawi: jonge meisjes kunnen niet naar school
De 15-jarige Alena gaat niet meer naar school.
Het is echt moeilijk om les te volgen met een lege maag”, vertelt ze. “Thuis is er niets te eten, dus ga ik zo vaak ik kan op zoek naar voedsel, om mijn moeder te helpen. Als oudste dochter zorg ik ook voor mijn kleine zusje.
Door droogte, tropische stormen en cyclonen lijdt zo’n 40% van de bevolking van Malawi honger. Alena en haar moeder konden maar één zak maïs van 50 kg oogsten op hun twee hectare grond. Vorig jaar waren dat nog minstens tien zakken.
De situatie is onhoudbaar en jongeren, vooral meisjes zoals Alena, zijn onvoldoende geïnformeerd over de klimaatcrisis en over wat ze kunnen doen. Ze hebben het ook lastig om hun stem aan de overheid te laten horen, zodat er iets kan veranderen.
+10
zakken maïs
Vorig jaar
1
zak maïs
dit jaar
Gender en milieu: oplossingen om de klimaatongelijkheid te verminderen
In Malawi, in de regio Kasungu, onderneemt Plan International actie met het project Climate Champions. We maken 60.000 mensen (jongeren, gemeenschappen en overheden) bewust van de risico's van de klimaatcrisis en informeren hen over hoe ze hiermee om kunnen gaan.
Zo is er een online app (link: artikel Plan Malawi) waarmee mensen informatie kunnen inwinnen over de klimaatcrisis. Via de app zien ze welke gebieden een risico lopen op droogte, krijgen ze een overzicht van trends op de lange termijn en ook tips. Om de app te ontwikkelen, werken we samen met Nazka Mapps en Climate Scale. Door middel van workshops kunnen we ook jongeren uit de gemeenschap actief betrekken.
Jongeren in Kasungu, Malawi, leren hoe ze moeten communiceren over klimaatverandering. © Plan International Belgique
Tegelijkertijd helpen we jongeren en meisjes om hun stem te laten horen, door middel van opleidingen in belangenbehartiging en communicatie. We versterken twee lokale jongerenorganisaties en brengen ze in contact met de overheid, die we bewust maken van de noodzaak om jongeren te betrekken en om de traditionele rollenpatronen in vraag te stellen.
Op die manier bouwen we mee aan een sterkere generatie die zich kan wapenen tegen de klimaatuitdagingen.