“Een man huilt niet” en ander toxisch opgelegd gedrag

Jezelf kunnen zijn zonder je te moeten aanpassen aan genderstereotypen. Lijkt dat je wel wat?  Nochtans blijven genderstereotypen die ingebakken zitten in onze sociale normen een rem zetten op persoonlijke ontwikkeling..

Mannen en iedereen die zich als geen van beide identificeert zijn daar net zo goed de dupe van als vrouwen. Vaak — en daarom niet slecht bedoeld — krijgen we deze stereotypen van thuis mee. Bij Plan International geloven we in een wereld waar ieder meisje haar plannen kan waarmaken met de steun van mannen die zich bevrijd hebben van dit soort vooroordelen. Maar over welke vooroordelen hebben we het nu eigenlijk?

“Mannen huilen niet" 

Op een zonnige lentedag leert Yohan fietsen met zijn papa. Hij is 5 en een beetje zenuwachtig, maar kijkt ernaar uit om iets nieuws te proberen. Hij zoekt zijn evenwicht, maar het onvermijdelijke gebeurt: Yohan smakt op de grond. Een keer, twee keer, vier keer... Hij gaat van geërgerd naar verdrietig en er verschijnen tranen. Een kwartier later is hij het zat en stromen ze over zijn wangen. Zijn vader neemt hem in zijn armen om hem aan te moedigen en zegt: “Kom op, wees een man! En mannen huilen niet. Kruip terug op je fiets en ik beloof je dat het je zal lukken”, zegt hij op vriendelijke toon. 

“De man draagt de broek” 

Voordat Anissa naar huis gaat, koopt ze een mooie taart om haar promotie te vieren. Ze wordt directeur, een promotie waar ze al 4 jaar op wacht. Karim, haar man en fan van het eerste uur, feliciteert haar. Een paar weken later spreekt hij af met vrienden en deelt terloops het goede nieuws. Hij krijgt vertwijfelde blikken en al spottend te horen: “Ah leuk, maar wacht, dan krijgt zij een beter loon dan jij?”, “En wie doet er dan het huishouden?” en “Je zult zien, binnenkort draagt zij de broek”. 

“Dat is geen mannenwerk”

Edie is 14 jaar en al zolang hij het zich kan herinneren houdt hij van zingen. Op een dag schrijft hij zich in voor een muziekwedstrijd zonder het aan zijn ouders te vertellen. Edie groeide niet bepaald op in een kunstminnend gezin: zijn passie voor zingen werd wel altijd entertainend gevonden, maar nooit serieus genomen. Maar Edie blies de jury omver en won de wedstrijd. Een producer wil zelfs een album opnemen met hem. Dolgelukkig wil Edie dit fantastisch nieuws delen met de mensen waar hij van houdt: zijn familie. Tijdens het avondeten vertelt Edie het nieuws en... botst op een muur van stilte. De stilte wordt verbroken door zijn grote broer: “Maar dat is toch geen mannenwerk! Zoek toch een echte job.” 

Wat hebben deze 3 situaties met elkaar gemeen? Ze lijken ons vooral oneerlijk, maar tegelijk zijn ze herkenbaar. Onze ideeën en gedrag worden gevormd door de sociale normen die ons omringen. Normen die we misschien niet genoeg in vraag stellen. 

Tijd voor een detox! 

Stereotypen zijn wreed. Maar weinig ouders willen hun kinderen bewust seksistische waarden bijbrengen. Vaak reproduceren zij gewoon zelf de patronen waarin ze zijn opgegroeid, zonder ze in vraag te stellen. Kinderen leren de eerste sociale vaardigheden thuis, het is dan ook hun “veilige” haven. Ze doen het gedrag van de ouders na en wenden zich tot hen voor antwoorden op hun vragen. Zo worden bepaalde seksistische normen al decennialang in stand gehouden.  

Jongens en mannen voelen net als meisjes en vrouwen een bepaalde druk rond hun gender en willen traditionele genderrollen in vraag stellen. Zo toont onze studie aan, “De impact van mannelijkheid op de preventie van seksueel en gender gerelateerd geweld”. 70% van de ondervraagde jongeren wil toxisch gedrag rond genderstereotypen bestrijden. 

Het bereiken van gendergelijkheid is van belang voor iedereen. We willen vooral ongelijke sociale normen in vraag stellen en bestrijden.  Plan International Belgium gaat door tot elk meisje vrij is, want samen met haar verbetert de emancipatie van haar hele gemeenschap.