Genderongelijkheid op school: hoe stereotypen te doorbreken?
Net als in ons dagelijks leven zitten genderongelijkheid en genderstereotypen ook verweven in de schoolomgeving. De impact op jongeren is niet te onderschatten, want deze stereotypen weerspiegelen de traditionele rollen die in de samenleving aan vrouwen en mannen worden toegekend.
- Zo worden meisjes gezien als gevoelig en empathisch en worden ze in hun tienerjaren in de richting van onderwijs of gezondheidszorg geduwd.
- Jongens daarentegen worden gezien als sterk en stoer en kiezen vaker voor jobs in open lucht, soms in moeilijke omstandigheden, of wetenschappelijke beroepen.
- Transgenderleerlingen of non-binaire leerlingen hebben het vaak moeilijk om hun eigen plaats te vinden in de schoolgemeenschap: een simpele handeling zoals zich omkleden voor de LO-les kan leiden tot discussie en spot.
Ondanks de vooruitgang is er nog een weg te gaan
- In het lager onderwijs worden jongens meer gestimuleerd in wiskundige en oplossingsgerichte vaardigheden. Voor meisjes zien we een gelijkaardige trend in creatieve en sociale vaardigheden. Dat heeft een impact op hun latere studiekeuze.
- In het secundair onderwijs worden bepaalde richtingen door één bepaald geslacht gevolgd. Deze richtingen zijn gendergeconcentreerd:
- Jongens maken slechts 7% uit van alle leerlingen in de opleiding lichaamsverzorging, 6% in de opleiding mode en 20% in de opleiding personenzorg.
- Meisjes zijn ondervertegenwoordigd in de opleidingen auto (2%), bouw (9%), mechanica-elektriciteit (2%) en koeling en warmte (minder dan 1%).
- In het hoger onderwijs zijn vrouwelijke studenten oververtegenwoordigd in opleidingen met betrekking tot onderwijs, zorg, sociaal werk en taal. Bedrijfs- en economische opleidingen alsook exacte wetenschappen zijn dan weer gedomineerd door mannelijke studenten.
Hoe kunnen we gendergelijkheid en inclusie in het onderwijs bevorderen?
Bij Plan International België zijn we ervan overtuigd dat verandering nodig is. Als we deze stereotypen willen doorbreken en het welzijn van leerkrachten en leerlingen willen garanderen, is het noodzakelijk om een antwoord te bieden op discriminerende houdingen en verwachtingen.
Met Gender Transformatief Onderwijs (GTO) hanteren we bij Plan International België een benadering die zich niet alleen richt op het elimineren van gendergerelateerde vooroordelen en discriminatie, maar ook op het actief bevorderen van gendergelijkheid en het empoweren van alle jongeren, ongeacht hun genderidentiteit.
De Vlaamse eindtermen bevatten specifieke doelen en competenties die perfect in lijn zijn met de principes van Gender Transformatief Onderwijs:
- Maatschappelijke en burgerschapscompetenties: Leerlingen ontwikkelen een open en respectvolle houding tegenover diversiteit in de samenleving, inclusief genderdiversiteit.
- Sociale en communicatieve vaardigheden: Leerlingen leren op een respectvolle en constructieve manier communiceren, rekening houdend met verschillende perspectieven.
- Zelfbeeld en persoonlijke ontwikkeling: Leerlingen ontwikkelen een positief zelfbeeld en zelfvertrouwen, vrij van beperkende genderstereotypen.
- Ethiek en waarden: Leerlingen worden aangemoedigd om na te denken over ethische kwesties en waarden zoals rechtvaardigheid en gelijkheid.
