Onderwijs is een grondrecht voor alle kinderen. Stel je voor dat je moet kiezen tussen naar school gaan en water halen voor het gezin ... Toch is dat voor tientallen meisjes overal ter wereld de dagelijkse realiteit.
Voor veel huishoudens in Haïti is toegang tot drinkwater een luxe. Volgens UNICEF heeft 26% van de bevolking geen toegang tot proper water. In landelijke gebieden is de situatie nog ernstiger en loopt dit cijfer op tot 45%. Meer zelfs, slechts een kwart van de huishoudens beschikt over geschikte voorzieningen om de handen te wassen. En nog eens een kwart van de gezinnen heeft geen toegang tot geschikte toiletten.
Uiteraard leidt dit gebrek aan proper water tot ernstige gezondheidsrisico’s. Maar er zijn ook gevolgen voor het onderwijs van kinderen, en dan vooral van meisjes. Het zijn immers vaak zij die water moeten gaan halen. Omdat ze hun familie moeten helpen, zijn meisjes vaak de eersten die thuisblijven van school.
Kathiana: te weinig tijd om te leren
Kathiana is 10 en woont in het departement Noord-Oost. Het is haar droom om dokter te worden, maar die droom komt in het gedrang doordat er in haar dorp geen toegang is tot water. Elke dag moet ze naar de rivier stappen om water te halen voor haar gezin. “Ik ben lang onderweg naar de rivier en de weg naar huis duurt nog langer, omdat ik extra gewicht mee terug moet nemen”, vertelt ze.
Al dat geloop heen en weer slorpt veel tijd op, kostbare tijd die ze aan haar school zou kunnen besteden. Bovendien is ze op haar eentje onderweg, wat het risico op geweld vergroot. Hoe kan ze zich in die omstandigheden op school concentreren en haar droom waarmaken?
Waterpompen, een duurzame oplossing
Onderwijs gaat hand in hand met betere levensomstandigheden. Daarom heeft Plan International een project opgezet om de toegang tot drinkwater in de regio te verbeteren. We hebben een nieuwe waterpomp geïnstalleerd in het dorp van Kathiana, zo dicht mogelijk bij de bewoners. “Dat gaat ons enorm helpen”, klinkt het enthousiast. Gedaan met die lange, vermoeiende wandelingen naar de rivier! Ze kan nu meer tijd besteden aan school en loopt minder risico op geweld.
Sinds november 2022 zijn er 16 handpompen gebouwd of gerepareerd. Dat brengt verlichting in het leven van tientallen gezinnen in het departement Noord-Oost. Maar daar stopt het niet: dit jaar zijn we een proefproject gestart om de handpompen te vervangen door pompen op zonne-energie. Een duurzame, innovatieve oplossing voor de gemeenschap.
Nog meer uitdagingen: de strijd tegen de honger
Het verhaal van Kathiana toont aan dat kinderen hun toekomst pas kunnen opbouwen wanneer aan enkele basisbehoeften voldaan is. Het dagelijks leven van de Haïtianen wordt verstoord door wel meer zware problemen, zoals de toename van bendegeweld, dat onlangs veel slachtoffers heeft geëist. Gelukkig woont Kathiana in een gebied dat minder te lijden heeft onder het geweld.
Maar haar regio wordt dan weer getroffen door een andere plaag: voedselschaarste. Duizenden gezinnen, waaronder Kathiana’s gezin, zien zich hiermee geconfronteerd. “Soms eet ik de hele dag niets”, vertrouwt ze ons toe. Haar familie zet dag na dag alles op alles om de eindjes aan elkaar te knopen: haar stiefvader maakt lange dagen en haar moeder wast kleren om een schamel inkomen bijeen te schrapen. “Wanneer we van de wasplaats thuiskomen, is er vaak niets te eten. Dan ga ik met een lege maag slapen. Mijn moeder koopt ook pistachenoten die ze pelt om een beetje geld bij te verdienen.”
Er is dus nog veel werk aan de winkel op de weg naar aanvaardbare levensomstandigheden. Toch houdt Kathiana de moed erin. Vastberaden moedigt ze andere meisjes aan om zich op hun lessen te concentreren: “Als ik een boodschap mag doorgeven aan andere jonge meisjes, dan zou ik zeggen: zoek niet te snel een vriendje en blijf naar school gaan! En als ik president was, dan zou ik betere scholen bouwen.”
